Παρασκευή 13 Νοεμβρίου 2009

Άγιος Σεβαστιανός και οι ζωγραφικές απεικονίσεις του



Επάνω:Κοντά στην Αππία οδό στη Ρώμη σώζεται η ομώνυμη κατακόμβη με το Μαρτύριο του Αγίου, στην οποία υπάρχει αγία τράπεζα και τελούνται λειτουργίες.
Βίος του Αγίου
Ο Άγιος Σεβαστιανός γεννήθηκε στα Μεδιόλανα της Ιταλίας, το 250 με 256 μ.Χ. Οι γονείς του τον ανέθρεψαν με μεγάλη χριστιανική επιμέλεια. Καθώς ήταν και από γένος διακεκριμένο, είλκυσε την εύνοια του αυτοκράτορα Καρίνου, που γρήγορα τον ανέδειξε σαν στρατιωτικό. Έπειτα, ο Διοκλητιανός τον έκανε αρχηγό του πρώτου συντάγματος των πραιτοριανών.
Φιλάνθρωπη ψυχή ο Σεβαστιανός, από τη θέση αυτή πολλές φορές υπήρξε προστάτης των φτωχών και των πασχόντων χριστιανών. Πρόθυμα επίσης, βοηθούσε στις ανάγκες της Ρωμαϊκής Εκκλησίας. Γι' αυτό και ο πάπας Γάιος του απένειμε τον τίτλο του υπερασπιστή της Εκκλησίας.
Όταν όμως άρχισε ο διωγμός κατά των χριστιανών, συνελήφθη μια ομάδα χριστιανών. Ο Σεβαστιανός, προκειμένου να τους εμψυχώσει την ώρα που αυτοί δικάζονταν, προς γενική κατάπληξη όλων δήλωσε ότι είναι χριστιανός. Ο Διοκλητιανός διέταξε το θάνατό του. Και ο Σεβαστιανός δεν άργησε να πέσει κάτω, τρυπημένος στο στήθος από βέλος.
Το σώμα του παρέλαβε κάποια ευσεβής χήρα, η Λουκίνα. Διαπίστωσε όμως, ότι ανέπνεε ακόμα. Αφού τον περιποιήθηκε, μετά από λίγες ήμερες ο Σεβαστιανός ανέκτησε την υγεία του. Αλλά και πάλι επεδίωξε και συνάντησε το Διοκλητιανό και τον ήλεγξε για τη σκληρότητά του. Τότε αυτός διέταξε και τον μαστίγωσαν μέχρι θανάτου. Έτσι, ο Σεβαστιανός έγινε παράδειγμα αγωνιστικότητας για την πίστη «ἄχρι θανάτου» (Αποκάλυψη Ιωάννου, θ' 10).
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Συγκλήτου σφαλλομένης παριδῶν τὰ συνέδρια, Σεβαστιανὲ πανολβίαν, συναγείρεις συνέλευσιν, Μαρτύρων ἀληθῶς πανευκλεῶν, σὺν σοῖ καταβαλόντων τὸν ἐχθρόν, μεθ' ὧν θείας συναυλίας ἀξιωθεῖς, φαιδρύνεις τοὺς βοώντας σοι, δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργούντι διὰ σοῦ, πάσιν ἰάματα.

Σεβαστιανὸς τῶν πλάνης σεβασμάτων,
Καταφρονήσας τύπτεται τὸ σαρκίον.
Ὀγδοάτῃ δεκάτῃ Σεβαστιανὸς ῥοπαλίσθη.
Ανάλυση ονόματος
ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΣ: (από την λέξη σεβαστός) = ο αξιοσέβαστος.
http://www.saint.gr/2009/12/18/4904/saint.aspx

Ο ΤΑΛΑΙΠΩΡΗΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΑΓΙΟΣ ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΣ
Ο Άγιος Σεβαστιανός, που τιμάται η μνήμη του στις 18 Δεκαμβρίου και οι συν αυτώ Ζωή, Τραγκυλίνος, Νικόστρατος, Κλαύδιος, Κάστωρ και Τιρβούτιος, Κάστουλος, Μαρκελλίνος και Μάρκος έζησαν την εποχή που ήταν αυτοκράτορες ο Διοκλητιανός και ο Μαξιμιανός. Ο Σεβαστιανός ήταν ευσεβής και ενάρετος και καθ' όλη τη ζωή του διακήρυττε την αλήθεια οδηγώντας πολλούς στη νέα πίστη. Ο Μαρκελλίνος και ο Μάρκος, γιοι του ειδωλολάτρη Τρογκυλίνου, διδάχθηκαν και εν συνεχεία ομολόγησαν τη χριστιανική πίστη και για το λόγο αυτό υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια. Όταν οι ειδωλολάτρες θέλησαν να τους αποκεφαλίσουν, οι γονείς τους προσπάθησαν να τους πείσουν να αρνηθούν τον Χριστό για να σώσουν τις ζωές τους. Τότε όμως παρενέβη ο Σεβαστιανός, ο οποίος εμψύχωσε τους νέους και μάλιστα προσέλκυσε στη χριστιανική πίστη τον πατέρα τους. Στη συνέχεια ο ίδιος, ο πρώην ειδωλολάτρης Τραγκυλίνος, οδήγησε στο δρόμο της αλήθειας το στυγνό έπαρχο. Λίγα χρόνια αργότερα ο Σεβαστιανός, ο Τραγκυλίνος, οι γιοι του καθώς και οι χριστιανοί Ζωή, Νικόστρατος, Κλαύδιος, Κάστωρ και Τιβούρτιος συνελήφθησαν και ομολόγησαν την πίστη τους στον Χριστό. Οι Άγιοι, έπειτα από φρικτά βασανιστήρια, βρήκαν μαρτυρικό θάνατο και ανήλθαν στεφανηφόροι στην αιώνια βασιλεία.
Ο Σεβαστιανός θανατώθηκε μαρτυρικά με βέλη σε όλο του το κορμί. Η φιγούρα του κατά καιρούς ενέπνευσε πολλούς καλλιτέχνες να ασχοληθούν μαζί του, δεδομένης τόσο της αδιαμφισβήτητης ομορφιάς του όσο και της αξιοπρέπειας με την οποία αντιμετώπισε το μαρτύριο του. Ενώ η παρουσία του στην Ορθόδοξη εικονογραφία είναι σπάνια, αποτελεί αγαπημένο θέμα των ζωγράφων της Αναγέννησης, για να φθάσει στην υπερβολή έως κακοποιήσεως στον εικοστό αιώνα. Σημαντικές είναι οι απεικονίσεις του από το Δομήνικο Θεοτοκόπουλο (Ελ Γκρέκο).
Στην Αναγέννηση, όπως και στην αρχαιότητα, η απεικόνιση του ανδρικού γυμνού προηγήθηκε αυτής του γυναικείου και δεν άργησε να κατακτήσει εξέχουσα θέση στη ζωγραφική της εποχής.Η θρησκευτική αφορμή αξιοποιήθηκε στο έπακρο με τη δημοφιλέστατη μορφή ενός νέου και ωραίου αξιωματικού της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, του Αγίου Σεβαστιανού, την ώρα που τα βέλη του μαρτυρίου πληγώνουν το γυμνό σαν άγαλμα σώμα του. Tα αγάλματα, η πιο εντυπωσιακή εκδοχή της αρχαίας τέχνης, λειτούργησαν αποτελεσματικά ως υποδείγματα σωματικής και καλλιτεχνικής τελειότητας.
Ο εικοστός αιώνας δεν σεβάστηκε το θρησκευτικό χαρακτήρα του θέματος και επικεντρώθηκε στο σαρκικό, επιδιώκοντας το σκάνδαλο. Έτσι ο Άγιος και το μαρτύριό του έδωσαν τη δυνατότητα καπηλείας τους από ποικίλους κύκλους η οποίοι υπό αυτό τον τίτλο παρουσίασαν έργα εντελώς άσχετα με τον πνευματικό χαρακτήρα του μαρτυρίου του Αγίου.

http://alexandros-akestor.blogspot.com/2007/12/blog-post_18.html