Η Θεοτόκος Μαρία, ή πρώτη μεταξύ των αγίων, ήταν το πρόσωπο το "προκατηγγελμένον υπό των Προφητών" και "έκλελεγμένον εκ πασών των γενεών", νια να συνεργήσει στο μυστήριο της ένσαρκώσεως του Θεού Λόγου.
Το όνομα Μαρία, το όποιο δόθηκε στη Θεοτόκο "κατά πρόγνωσιν και βουλήν του Θεού", ερμηνεύεται "Κυρία". Ό άγιος Νικόδημος δίνει στο όνομα τριπλή ερμηνεία: κυρία, φωτισμό και θάλασσα, πού δηλώνουν αντιστοίχως τη δύναμη, τη σοφία και την αγαθότητα της Θεοτόκου. Από τον Πατέρα έλαβε τη δύναμη, νια να εκπληρώνει σαν Μητέρα στη γη εκείνο πού εκπληρώνει ό Θεός σαν Πατέρας στον ουρανό. Από τον Υιό έλαβε τη σοφία σαν Μητέρα Του, για να μπορεί να συμφιλιώνει τον Θεό με τον άνθρωπο. Από το "Αγιο Πνεύμα, τέλος, έλαβε την αγαθότητα σαν Νύμφη Του, νια να μεταδίδει τα πνευματικά χαρίσματα σε όλα τα κτίσματα.
Η αγία ζωή της Θεοτόκου, από αυτή τη γέννηση της, είναι συνυφασμένη με θαυμαστά γεγονότα και γεμάτη από εξαιρετικές ευλογίες. Μόνη αυτή, άπ' όλες τις γυναίκες, γεννήθηκε εξ επαγγελίας, δηλαδή ύστερα από αγγελική πρόρρηση.
Ύστερα από τρία χρόνια οδηγήθηκε κατά θεία νεύση στα "Αγια των Αγίων "ως τριετίζουσα δάμαλις", όπου, κατά τον Δαμασκηνό Ιωάννη, "φυτευθείσα και πιανθείσα τω Πνεύματι ώσεί έλαία κατάκαρπος, πάσης αρετής καταγώγιον γέγονεν". Εκεί ή Θεοτόκος Μαρία παρέμεινε δώδεκα χρόνια και τρεφόταν υπερφυσικά με ουράνια τροφή. Την ετοίμαζε έτσι ό Θεός για το μεγάλο ύπούργημα της ένσάρκου οικονομίας. Την ετοίμαζε νια να την αναδείξει "κεχαριτωμένη", να την κοσμήσει δηλαδή με όλα τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος,
"Οταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου, άγγελος Κυρίου αποστέλλεται προς την Παρθένο και της ευαγγελίζεται τη σύλληψη του Υίού του Θεού. Εκείνη ταπεινά και υπάκουα δέχεται την υψίστη τιμή και "πλήρης Πνεύματος Αγίου" αναφωνεί: "Μεγαλύνει ή ψυχή μου τον Κύριον και ήγαλλίασε το πνεύμα μου επί τω Θεώ τω σωτήρί μου, ότι έπέβλεψεν επί την ταπείνωσιν της δούλης αυτού". Με καμία άλλη αρετή ή Θεοτόκος δεν εϊλκνσε τόσο τη συγκατάβαση του Θεού, όσο με την ταπείνωση. Αυτός πού ταπεινώθηκε μέχρι θανάτου σταυρικού, πράγματι τέτοια ταπεινή μητέρα χρειαζόταν.
Η πρωτοφανής αυτή ταπείνωση, κατά τον άγιο Νικόδημο, δεν έμενε μόνο ριζωμένη στο βάθος της καρδιάς της, άλλ' από κεί ανάβλυζε και πλημμύριζε και στο πανάμωμο σώμα της, στίς κινήσεις, στην ενδυμασία, στα έργα και στα λόγια της.
Την άκρα ταπεινοφροσύνη της Θεοτόκου συναγωνίζεται ή καθαρότητα της. Ό άγιος Γρηγόριος ό Παλαμάς αναφέρει ότι ή Παναγία υπερέβαλλε ακόμη και τους αγγέλους στην καθαρότητα.
Πολλοί επίσης από τους Πατέρες συμφωνούν ότι ή Θεοτόκος ήταν εντελώς ξένη προς την αμαρτία. Ό στίχος του "Ασματος ""Ολη καλή ή πλησίον μου, καίμώμος ουκ εστίν εν σοι", ταιριάζει και χαρακτηρίζει απόλυτα την καθαρότητα της Παρθένου.
Στόν Ευαγγελισμό ή Θεοτόκος απαλλάσσεται, με την επέλευση του Αγίου Πνεύματος, κι άπ' αυτόν τον κοινό ρύπο της ανθρωπότητας, το προπατορικό αμάρτημα. Έτσι αξιώνεται να γίνει θείο κατοικητήριο και να διακονήσει στο υπερφυσικό μυστήριο της ενανθρωπήσεως του Θεού Λόγου. Το μυστήριο αυτό συντελείται χωρίς να φθείρει την καθαρότητα της Παρθένου, διότι ή Θεοτόκος συνέλαβε, έκυοφόρησε και έγέννησε τον Κύριο άσπόρως και άφθόρως. Έτσι διατηρήθηκε παρθένος προ, κατά και μετά τη γέννηση του Κυρίου, και έμεινε Άειπάρθενος.
Όλόκληρη ή ζωή της Παναγίας ήταν μια διαρκής θεία δοξολογία. 'Αλλά και ή μακαριά κοίμηση της ήταν ένα αντάξιο έπισφράγισμα της ζωής της.
Τρεις ήμερες μετά τον ενταφιασμό της από τους αγίους αποστόλους "μετέστη προς την ζωήν", δηλαδή το θεοδόχο σώμα της μεταφέρθηκε στον ουρανό, όπου είχε προπορευθεί ή αγία ψυχή της, και όπου τώρα απολαμβάνει την έσχατολογική αφθαρσία της αιωνιότητας.
Ό άγιος Μάρκος Εφέσου μελωδεί επιγραμματικά το καταπληκτικό αυτό γεγονός: "Νέκρωσιν ή της ζωής Μήτηρ δέχεται, και τάφω τεθείσα μετά τριτήν ήμέραν εύκλεώς έξανίσταται είς αιώνας τω Υίώ συμβασιλεύουσα και αιτούσα την των πταισμάτων ημών άφεσιν".
Ό χρυσορρήμων άγιος, κατάπληκτος από το μεγαλείο της Θεοτόκου, προκαλεί τον πιστό να ερευνήσει και να βρει παρόμοια θαυμαστή ύπαρξη: "Ουδέν εν βίω οίον ή Θεοτόκος Μαρία. Περίελθε, ω άνθρωπε, πάσαν την κτίσιν τω λογισμώ και βλέπε ει έσαν ίσον ή μείζον της αγίας Θεοτόκου Παρθένου. Περινόστησον την γήν, περίβλεψον την θάλασσαν, πολυπραγμόνησον τον αέρα, τους ουρανούς τη διάνοια ερεύνησαν, τάς αόρατους πάσας Δυνάμεις ένθυμήθη και βλέπε εστίν άλλο τοιούτον θαύμα εν πάση τη κτίσει".
Μετά τη θεία μετάσταση ή Θεοτόκος συμβασιλεύει με τον Υιό της στους ουρανούς. Από την τιμητική αυτή θέση συμπαρίσταται δυναμικά στο ανθρώπινο γένος. Έχει το "δύνασθαι του θέλειν ισοτάλαντον", διό έδάνεισε τη σάρκα της "τω παντεχνήμονι Λόγω", ό Όποιος γι' αυτό της είναι αιωνίως χρεώστης, κατά τον άγιο Νικόδημο.
Έχοντας τέτοια δύναμη ή Θεοτόκος, "διαπορθμεύει" σε όλους τις θεϊκές δωρεές, μεσιτεύει με τίς σωστικές πρεσβείες της υπέρ των ανθρώπων και επηρεάζει τίς βουλές του Υίού της. Ή θαυματουργική της χάρη, ξεχωριστή και πιο ισχυρή από των άλλων αγίων, εκδηλώνεται στους ανθρώπους με πολλούς τρόπους. Έτσι ή Παναγία εμφανίζεται σαν υπέρμαχος στρατηγός στους πολέμους, άμισθος ιατρός στίς αρρώστιες, "ταχεία σκέπη και βοήθεια" σε κάθε ανάγκη.
Ή ευγνωμοσύνη, ή εμπιστοσύνη και ή αγάπη του πιστού λαού στην Παναγία αποτυπώνονται στην υμνογραφία, στη λαογραφία, στην τέχνη και στη λατρεία.
Πολλές εκκλησίες και μοναστήρια είναι αφιερωμένα στη Θεοτόκο. Προς τιμήν της φιλοτεχνήθηκαν πλήθος ιερές εικόνες. Άλλα και ύμνοι, τροπάρια, ακολουθίες και εορτές έχουν την αναφορά τους στη Θεομήτορα. Πολλά ιερά προσκυνήματα είναι καθιδρυμένα σε περιοχές, πού σχετίζονται με θαύματα της Παναγίας. Σέ παραδόσεις, δοξασίες και λαϊκές παροιμίες τ' όνομα της Θεοτόκου αναφέρεται με εξαιρετική τιμή και ευλάβεια.
Έκτος από τίς βασικές θεομητορικές εορτές, ή ζωή της εκκλησίας και ή λαϊκή ευσέβεια έχουν προσθέσει και άλλες πολλές, πού σχετίζονται με θαυμαστές ενέργειες της Θεομήτορος, με έγκαινιασμούς ναών της ή με ευρέσεις θαυματουργών εικόνων της. Στη Ρωσία οι εορτές της Παναγίας, πού γίνονται προς τιμήν θαυματουργών εικόνων της, ανέρχονται σε διακόσιες.
Τα πολλά αφιερώματα, με τα οποία είναι κατάφορτες οι θεομητορικές εικόνες, αποτελούν μία ακόμη απόδειξη της λαϊκής ευγνωμοσύνης απέναντι της. Κάθε τόπος έχει και μία θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, καθεμιά με την ιστορία και τους θρύλους της, πού δημιουργούν ατμόσφαιρα θρησκευτικού μυστηρίου.
Από τις εκκλησιαστικές ακολουθίες πού αναφέρονται στην Παναγία, οι πιο δημοφιλείς είναι οί Χαιρετισμοί της μεγάλης Τεσσαρακοστής και οι Παρακλήσεις του Δεκαπενταύγουστου.
Στη Θεοτόκο δόθηκαν πολλές επωνυμίες, επίθετα εκφραστικά και κάποτε παράδοξα, πού αντιστοιχούν στις ιδιότητες της, στους εικονογραφικούς της τύπους, στον χρόνο των εορτών της κ. ά. Τέτοιες ονομασίες είναι: Όδηγήτρια, Γλυκοφιλούσα, Γοργοϋπήκοος, Πορταιτισσα, Προυσιώτισσα, Φανερωμένη, Ζωοδόχος Πηγή, Μυρτιδιώτισσα κ. λ. π.
Τα θαύματα της Παναγίας πού, δειγματοληπτικά μόνο, συμπεριλάβαμε στο βιβλίο αυτό, προέρχονται από διάφορες πηγές. Τα προσφέρουμε διασκευασμένα και εμπλουτισμένα με τ' απαραίτητο γεωγραφικά και ιστορικά στοιχεία, χωρίς όμως να αλλοιώνουμε καθόλου την ουσία τους.
Ό αριθμός πού σημειώνεται στο τέλος κάθε κειμένου, μέσα σε αγκύλες, παραπέμπει στην κυριότερη σχετική με το θέμα πηγή, πού βρίσκεται αριθμημένη με αλφαβητική σειρά στο τέλος του βιβλίου.
Στα θαύματα αυτά ή Θεοτόκος έρχεται σε άμεση επαφή με τους ανθρώπους και τα προβλήματα τους. Συχνά εμφανίζεται στον ύπνο ή σε έγρήγορση. Άλλοτε ή παρουσία της γίνεται αισθητή μόνο με τη φωνή ή με κάποια ευωδιά.
Με όλους αυτούς τους τρόπους επεμβαίνει θαυματουργικά και θεραπεύει αρρώστιες, ενθαρρύνει πολεμιστές, ικανοποιεί ανάγκες, σώζει από κινδύνους, δίνει λύσεις σε προβλήματα και αδιέξοδα. "Αλλοτε πάλι καθοδηγεί για την εύρεση ιερών της εικόνων και άλλοτε ευαγγελίζεται ευεργεσίες ή, αντίθετα, προμηνύει συμφορές. Με ανάλογο τρόπο στιγματίζει την αταξία και ασέβεια ή βραβεύει την αρετή. Τέλος, οδηγεί στη μετάνοια, μεταστρέφει αλλόθρησκους και τιμωρεί παραδειγματικά τους βλάσφημους.
Η ζωντανή όμως αυτή παρουσία της Θεοτόκου τόσο στην ατομική όσο και την κοινή ζωή των χριστιανών, νια να γίνει αντιληπτή και αποδεκτή, προϋποθέτει και εξίσου ζωντανή πίστη. Αυτή την αλήθεια τονίζει χαρακτηριστικά ένα ορθρινό Θεοτόκιο της 10ης Ιανουαρίου:
"Πίσης ήγείσθω μόνη και μη άπόδειξις των υπέρ νουν θαυμάτων, Θεογεννητορ κόρη, των σων τον γαρ άκατάληπτον Θεόν Λόγον τέτοκας, ένδυσάμενον την ανθρωπότητα...".
http://www.pigizois.net/I.M.paraklytoy/emf_panagias/H_Panagia.htm
Η Παναγία, το γλυκοχάραμα της ζωής μας
Η αυγή για να σκοτώσει την νύχτα και να φέρει στον κόσμο το φως, χρησιμοποιεί τον όρθρο. Ο όρθρος είναι ο θάνατος της νύχτας, ο προάγγελος της αυγής.
Στην επικράτεια του όρθρου η αυγή φιλιέται με το φως και γεμίζει την ανατολή τριανταφυλλιές αποχρώσεις. Ο όρθρος είναι ο μεγάλος ήρεμος εξολοθρευτής.
Εξολοθρεύει τα σκοτάδια και γεννοβολάει φως.
Είναι η πιο γλυκιά ώρα της μέρας, είναι η ώρα που γεννιέται η καλοσύνη, που ανασταίνεται το φως.
Είναι η ώρα της ομορφιάς και της γαλήνης, η ώρα που η αυγή και το φως σκηνοθετούν την άφιξη του ήλιου.
Η νύχτα νικιέται, η αυγή νικάει. Ο όρθρος προκύπτει μέσα από την νύχτα, γιομάτος φωτεινές υποσχέσεις και ελπίδες. Δεν είναι τροπαιοφόρος όπως η αυγή.
Η αυγή έχει στα μπράτσα της τον ήλιο, δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι ο όρθρος είναι ο πατέρας της αυγής.
Ανάμεσα στον όρθρο και τον ήλιο, παίζεται το φωτεινό παιχνίδι της αυγής. Ένα παιχνίδι που πάντοτε καταλήγει σε θρίαμβο του φωτός.
Πέντε είναι τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του όρθρου. Πρώτον είναι υπόσχεση φωτός, μέσα στον όρθρο υπάρχει η υπόσχεση της αυγής και η έλευση της ημέρας.
Μέσα στον όρθρο μυστικά κυοφορείται ο ήλιος.
Δεύτερον, είναι ώρα νίκης, το σκοτάδι νικιέται το φως νικάει. Το τρίτο είναι ότι είναι ώρα ελπίδος.
Το φως που αχνολάμπει κουβαλάει την ελπίδα για την έλευση της ημέρας. Φως και ελπίδα συννοούνται.
Το σκοτάδι είναι η απελπισία. Φως είναι η ελπίδα.
Τέταρτον, είναι ώρα ηρεμίας και ομορφιάς, είναι η ώρα που μπορείς ν’ ακούσεις τον σπόρο μες την γη, πως σκάει και πως ριζώνει. Είναι ώρα μυστικής ομορφιάς, είναι η ομορφιά της ασάφειας των σχημάτων.
Σε λίγο η αυγή θα μετατρέπει τους ψιθύρους σε κελαϊδισμούς και την ασάφεια σε καθαρή εικόνα.
Το πέμπτο είναι ότι είναι ώρα θανάτου της νύχτας, ο όρθρος. Ο όρθρος έρχεται μες τα βαθιά χαράματα και σακατεύει τις βεβαιότητες της νύχτας.
Έρχεται κατά τη νύχτας και την οδηγεί σε οδυνηρό θάνατο, μέσα σε απέραντη θάλασσα από φως.
Αυτοί είναι συσχετισμοί με την Παναγιά γιατί όρθρος είναι η Παναγία. Ο όρθρος διαλύει μαζί με την νύχτα και τους φόβους της. Η νύχτα, η ώρα των λύκων, καταλύεται μαζί με τους φόβους της.
Ο όρθρος φέρνει μαζί του την αυγή, η αυγή φέρνει την ημέρα, η ημέρα φέρνει τον ήλιο, ο ήλιος φέρνει την ζωή.
Αυτή που μπαίνει στην ζωή μας σαν γλυκοχάραμα είναι η Παναγιά. Η Παναγιά είναι ο όρθρος όπως λέει το Άσμα των Ασμάτων. Αυτή εμφανίζεται μέσα στην νύχτα της ιστορίας, ως γλυκοχάραμα. Πριν από την Παναγιά υπάρχει η νύχτα της Εύας, το σκοτάδι της αμαρτίας. Υπάρχει ο πένθιμος και σκοτεινός κόσμος της παρακοής του Αδάμ. Ο προ της Παναγίας άνθρωπος πορεύεται ψηλαφητά μέσα στις υπόγειες σήραγγες του χρόνου ολοσκότεινος, αναζητώντας κάποιο φως. Κάθε τόσο κάποιες φωτεινές στήλες υψώνονται στον ουρανό. Γράφουν, προτυπώνουν, προεικονίζουν το φως. Είναι οι προφητείες.
Οι προφήτες γράφουν, έρχεται φως, και η ελπίδα υποβόσκει και η προσδοκία αγρυπνεί. Φως όμως δεν έρχεται, απλώς ελπίδα για φως κυοφορείται.
Και ξαφνικά μπαίνει μέσα στην νύχτα του κόσμου η Παναγιά. Μπαίνει σαν όρθρος, σαν γλυκοχάραμα.
Έρχεται και αρχίζουν να γίνονται γαλακτεροί οι ορίζοντες του κόσμου. Αρχίζει να εμφανίζεται το φως, γκρίζο σκούρο ορθρινό, αλλά φως. Όλος ο όρθρος είναι προφωτική υπόσχεση φωτός. Είναι ο προάγγελος της αυγής.
Πριν απ’ τον όρθρο υπάρχει νύχτα. Αιώνες βουτηγμένοι στο σκοτάδι. Η ιστορία αρχίζει και συνεχίζεται με σκοτάδι, και με την Παναγιά, τον όρθρο, πνίγεται στο φως.
Ο απολογισμός της νύχτας γίνεται κάποιο χάραμα στις όχθες της Γεννησαρέτ. Εκεί ο Χριστός ναυτολογεί τους στρατιώτες του φωτός. Καλεί κοντά του κάποιους ψαράδες και τους υποδεικνύει να ξαναρίξουν τα δίχτυα τους.
Κατάκοποι εκείνοι λένε κάτι καταπληκτικό:
«Κύριε, δι΄ όλης της νυκτός κοπιάσαντες ουδέν ελάβομεν» μιλάμε για όλη την νύχτα της ανθρώπινης ιστορίας «δι’ όλης της νυκτός» και για τα αποτελέσματά της, «ουδέν ελάβομεν» ουδεμία καρποφορία, κανένα φως. Ολονύκτια μακραίωνα προσπάθεια όπου κοπίασαν οι άνθρωποι, με απόληξη το μηδέν.
Ολόκληρος ο ανθρώπινος μόχθος είναι μια απελπιστική, μια οδυνηρή διαπίστωση: Μηδέν.
Νύχτα κι μηδέν ο κόσμος πριν από τον όρθρο, ο κόσμος πριν από την Παναγιά.
Και τότε μπαίνει μέσα στην ιστορία ο όρθρος.
Μία νεαρή κοπελίτσα από την Ναζαρέτ, που θ’ ανατρέψει όλες τις νύχτες, θα κατεδαφίσει όλες τις σκιές, θ’ αναποδογυρίσει όλες τις βεβαιότητες της νύχτας και θ’ ανοίξει τους ορίζοντες στην αυγή, στο φως, στον ήλιο Χριστό στο καθαιρέτη κάθε ανθρώπινης νύχτας.
Μπαίνει μέσα στην ιστορία του κόσμου η Παναγιά, έχοντας όλα τα γνωρίσματα του όρθρου που είπαμε.
Μπαίνει στην ιστορία του κόσμου σαν ήρεμο γλυκοχάραμα, αλλά και νικήτρια γιατί στην αγκαλιά της κουβαλάει τον ήλιο που θα προκαλέσει τον οριστικό και αμετάκλητο θάνατο της νύχτας.
Το γνώρισμα του όρθρου είναι και γνωρίσματα της Παναγιάς. Πρώτον η Παναγιά είναι υπόσχεση φωτός, είναι το προσάναμα της αυγής της σωτηρίας του κόσμου. Μέσα στα σπλάχνα της κυοφορεί τον ήλιο, τον ήλιο Χριστό. Η Παναγία είναι ο όρθρος, η αυγή από την οποία θ’ ανατείλει ο ήλιος της δικαιοσύνης, ο Χριστός ο Θεός ημών, δηλαδή το φως. «Εγώ ειμί το Φως».
Η Παναγιά – όρθρος είναι ο αστήρ ο εμφαίνων τον ήλιον, είναι η αυγή της μυστικής ημέρας, είναι η το φως αρρήτως γεννήσασα, η φωτοδόχος λαμπάδα τοις εν σκότει φανείσα, είναι η ακτίς του νοητού ηλίου, η αστραπή η τας ψυχάς καταλάμπουσα, είναι η τον πολύφωτον ανατέλουσα φωτισμόν. Όλα αυτά είναι από τον Ακάθιστο ύμνο παρμένα, που φανερώνουν ότι πράγματι η Παναγία είναι υπόσχεση φωτός.
Η Παναγία όμως υπερβαίνει τον όρθρο, γιατί την ώρα του ήλιου, ο όρθρος έχει πεθάνει ενώ η Παναγιά μπαίνει μέσα στην αυγή και γίνεται ένα με τον ήλιο.
Είναι η ίδια φως. Ο ποιητής του Άσματος των Ασμάτων δεν λέει ότι η Παναγιά είναι όρθρος αλλά «εκύπτουσα ωσεί όρθρος» δηλαδή κάτι σαν όρθρος.
Ο όρθρος έχει αρχή και τέλος, ενώ η Παναγιά μόνο αρχή.
Δεύτερον, η Παναγιά δεν είναι μόνο υπόσχεση φωτός και φως η ίδια, είναι και καταλύτρα του σκοταδιού.
Η Παναγιά είναι εκείνη «δι’ ης εγείρονται τρόπαια» τρόπαια κατά των δυνάμεων του σκότους «Χαίρε δι’ ης εχθροί καταπίπτουσι» είναι η νικήτρια του σκότους. Μέσα στο σκοτάδι της ψυχής έρχεται η Παναγιά και την βοηθάει να νικήσει τους Αβάρους. «Τη υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια» δηλαδή τους πειρασμούς τις σκοτεινές δυνάμεις που την πολιορκούν.
Έτσι η ψυχή καταβάλει τους εχθρούς, και εν συνεχεία αναγράφει στην Θεοτόκο «τη υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια». Πρέπει να υπάρχει βαθιά μέσα μας η βεβαιότητα ότι η Παναγιά νικάει τα σκοτάδια, τα νικάει πάντοτε και με απόλυτη υπεροχή, όπως η αυγή νικάει την νύχτα. Η Παναγία είναι ένας συμπαραστάτης στον αγώνα μας κατά των σκοτεινών δυνάμεων.
Τρίτον, η Παναγιά είναι και η μεγάλη μας ελπίδα.
Ο όρθρος με το φως ανοίγει τα παράθυρα στην ελπίδα. Η Παναγιά με τον Χριστό ανοίγει την ελπίδα της σωτηρίας. Είναι η «των απηλπισμένων μόνη ελπίς», είναι η «ετοίμη αντίληψις» δηλαδή η πρόθυμη κατανόησις. Είναι πάντων των Χριστιανών το καταφύγιο.
Η Παναγιά ως ελπίδα καλύπτει και την επίγεια και την ουράνια. «Η ελπίδα και στήριγμα και της σωτηρίας τείχος ακράδαντον, κεκτημένοι σε, Πανύμνητε, δυσχερείας πάσης εκλυτρούμεθα» = Εμείς που σε έχουμε Πανύμνητε Θεοτόκε ελπίδα μας και στήριγμά μας στη ζωή και που σε θεωρούμε ακλόνητη προϋπόθεση για την σωτηρία μας, ξεπερνάμε με την βοήθειά σου όλες τις δυσκολίες της ζωής.
Αυτή είναι η επίγεια διάσταση. Υπάρχει η επουράνια που καλύπτει την αιωνιότητα. Την βρίσκουμε στον Ακάθιστο Ύμνο και λέει «Χαίρε, ελπίς αγαθών αιωνίων».
Τέταρτον, μπαίνουμε στον χώρο της ηρεμίας και της ομορφιάς. Η Παναγία είναι αυτή που γέννησε τον αρχηγό της γαλήνης και την ειρήνην την πάντα νουν υπερέχουσα.
Κοντά στην Παναγιά η ψυχή ηρεμεί, γαληνεύει, μπαίνει στον χώρο της ειρήνης και της μακαριότητας. Μπαίνει η Παναγία μέσα στην ψυχή ειρηνοποιός, γαληνεύει τα πάθη, ηρεμεί τα πνεύματα, αποκλιμακώνει τις εντάσεις, διώχνει το στρες, απομυθοποιεί τα προβλήματα και θέτει στις ορθές θέσεις τους τις βιοτικές ανάγκες.
Λες, «Παναγιά μου» και ως εκ θάματος γαληνεύει η ψυχή μας, μόνο με μία επίκληση και ακολουθεί η ομορφιά.
Η Παναγιά είναι αυτή «δι’ ης ηνοίχθη Παράδεισος» Παράδεισος σημαίνει κήπος, κήπος σημαίνει λουλούδια, λουλούδια θα πει ομορφιά. Η Παναγιά είναι το ρόδο το εύοσμον, το άνθος το αμάραντον, είναι η κορύφωση πάσης ωραιότητας. Το κάλλος της είναι ανυπέρβλητον, ο ίδιος ο Θεός ηράσθη του κάλλους της, ερωτεύθηκε την ομορφιά της. Σκορπά στους πιστούς την οσμή της του Χριστού ευωδίας, πλημμυρίζει τα σύμπαντα με το μέλι και το γάλα της χρηστότητος και της αγάπης του Θεού. Νεουργεί την κτίση, βρεφουργεί τον Κτίστην.
Όλος αυτός ο Παράδεισος της ομορφιάς βρίσκεται συμπυκνωμένος σ’ ένα πρόσωπο, σε μία απλή και όχι υπερφυσική γυναίκα, την Παρθένο Μαρία την Μητέρα του Θεού.
Και φθάνουμε στο θάνατο της νύχτας, της πανανθρώπινης νύχτας της φθοράς και του θανάτου, της νύχτας της αμαρτίας. Η Παναγία είναι η καταλύτρα της νύχτας. Είναι «η θάλασσα η ποντίσασα Φαραώ τον νοητόν» δηλαδή τον διάβολον τον πατέρα της νύχτας της φθοράς και του θανάτου. Είναι η «κατάπτωσις των δαιμόνων και η τύραννον απάνθρωπον εκβαλλούσα της αρχής».
Η Παναγία μπαίνει ωσεί όρθρος στην ιστορία και η νύχτα πεθαίνει, ο πατέρας της νύχτας ο διάβολος εκθρονίζεται και εκβάλλεται της αρχής. Αυτό θα πει θάνατος της νύχτας. Εκθρόνιση του διαβόλου και θάνατος του θανάτου. Η Παναγιά κρατώντας τον γιο της στην αγκαλιά της γίνεται «ηλιοστάλακτος θρόνος» θρόνος φτιαγμένος από στολές φωτός. Που ν’ αντέξει το σκοτάδι που ν’ αντισταθεί η νύχτα και ο πατέρας της νύχτας ο διάβολος. Καμιά δύναμη δεν μπορεί ν’ αντισταθεί στην Μητέρα του Θεού. Έτσι εκεί που βρίσκεται η Παναγιά δεν υπάρχει νύχτα, σκοτάδι, θάνατος και ο διάβολος αδυνατεί να δράσει μέσα στο φως. Κανένα βόλι του εχθρού δεν πλησιάζει αυτούς που είναι κοντά της.
Όταν μιλάμε για θάνατο της νύχτας, μιλάμε για κατάργηση του θανάτου. Ο όρθρος αυτός, η Παναγιά θα καταργήσει το κεντρί του θανάτου. «Που σου θάνατε το κέντρο που σου Άδη το νίκος». Θάνατος τέλος. Όλη η γκάμα του σκοταδιού στις κυριολεκτικές και μεταφορικές εμφανίσεις συντρίβεται με την φωτεινή εισβολή της Παναγιάς μέσα στην ιστορία. Ο Ακάθιστος Ύμνος λέει: «Χαίρε, δι’ ης η ορά εκλείψει. Χαίρε, δι’ ης η χαρά εκλάμψει». Όταν λέμε πως η Παναγιά «εκύπτει ωσεί όρθρος» μέσα στην νύχτα του σύγχρονου κόσμου, εννοούμε κατά κύριο λόγο την ίδια την Παναγιά.
Ταυτόχρονα όμως εννοούμε και την Εκκλησία, που δεν είναι τίποτε άλλο παρά η Παναγιά παρατεινόμενη στους αιώνες. Η Παναγία – Εκκλησία προχωρεί και θανατώνει την νύχτα του κόσμου. Ποια Παναγιά – Εκκλησία όμως.
Εκείνη που κινείται στα πλαίσια που «οι προφήται ως είδον, οι διδάσκαλοι ως εδογμάτησαν, η οικουμένη ως συμπεφώνηκεν, ο Χριστός ως εβραύβευσεν».
Με απλά λόγια η Παναγιά – Ορθοδοξία.
Ο σύγχρονος κόσμος ζει στο σκοτάδι του και περιμένει την ώρα του όρθρου του, την ώρα που θα τον επισκεφθεί η αυγή της Ορθοδοξίας, η αυγή της αληθινής πίστης, της μόνης αληθινής.
Μετά τον όρθρο πάμε στην αυγή, διότι η Παναγιά εκτός από όρθρος είναι και η αυγή «της μυστικής ημέρας».
Είναι η μάνα της μυστικής ημέρας, η μάνα του Χριστού.
Σαν αυγή της κατά Χριστόν ζωής, η Παναγιά μας προβάλλει με την ζωή της έναν αυγινό τρόπο ζωής.
Έναν τρόπο ζωής όπου αρχή, μέση και τέλος είναι ο Χριστός. Σύμφωνα με αυτόν τον αυγινό τρόπο ζωής, η μυστική ημέρα, δηλαδή ο Χριστός, μπαίνει στην ζωή μας με την βάπτιση. Με την βάπτιση κάνουμε το μεγάλο άλμα, από την νύχτα μπαίνουμε στο φως.
Τον βαπτισμένο τον χωρίζει από τον αβάπτιστο οντολογική άβυσσος. Από απλή ζωντανή ύπαρξη, απλό ζώο, γίνεται υιός Θεού, ζώον θεούμενον κατά χάριν θεός.
Μετά την βάπτιση έρχεται η μετάνοια. Ό,τι αποκτήσαμε με την βάπτιση, το εδραιώνουμε με την μετάνοια. Το συνεχές βάπτισμα είναι η εξομολόγηση.
Έτσι τα μεγαλύτερα δώρα τα μόνα αναστάσιμα είναι το βάπτισμα και η μετάνοια μαζί με την εξομολόγηση.
Η μετάνοια μαζί με την εξομολόγηση είναι ο μεγάλος εξολοθρευτής της νύχτας. Είναι η απαραίτητη και διαρκής προϋπόθεση και για την εισαγωγή μας και για την παραμονή μας μέσα στην επικράτεια της μυστικής ημέρας. Μέσα στην μυστική ημέρα, δηλαδή, μέσα στην αγάπη του Χριστού, μέσα στην αγκαλιά της Παναγιάς που είναι η μάνα της μυστικής ημέρας, μεταλαμβάνουμε την θεότητα, παίρνουμε μέρος στον Μυστικό Δείπνο, αποτελούμε τον δήμο των θεών, που κινείται περί τον Θεόν.
Δηλαδή αποτελούμε το πλήθος των θεών που κινείται γύρο από τον Θεό, γινόμαστε θεοί κατά χάριν μέσα από το βάπτισμα, την μετάνοια, εξομολόγηση και Θ. Κοινωνία.
Μέσα στην μυστική ημέρα είναι αδιανόητη και η πιο μικρή σκιά και η πιο μικρή υποψία σκοταδιού, ο διάβολος ο πατέρας του σκοταδιού είναι αδύνατο να υπάρξει.
Μέσα στην μυστική ημέρα ανακαλύπτεις ότι η Παναγιά είναι το ακένωτο δοχείο της χαρά «Χαίρε χαράς δοχείον» «Χαίρε, η της χαράς γεννήσασα τον αίτιον». Μέσα στην μυστική ημέρα ο άνθρωπος ανακαλύπτει, βλέπει καθαρά πως ο Χριστός είναι ο Υιός και Λόγος του Θεού που έγινε άνθρωπος και πως η Παναγία είναι όντως Θεοτόκος. Αυτό το απλό που αποτελεί την μεγαλύτερη αποκάλυψη όλων των εποχών και όλων των αιώνων. Όλων των όντων επίγειων και επουράνιων, ανθρώπων, δηλαδή και αγγέλων.
Μέσα στην μυστική ημέρα ζεις πλάϊ με τους αγγέλους. Ο π. Πορφύριος είπε σε κάποια γυναίκα να πει ο πρόβλημά της στην Παναγία. - Και που να την δω γέροντα την Παναγιά; Γιατί είναι δύσκολο να δεις την Παναγιά;
Εύκολο για τον γέροντα, δύσκολο για μας, γιατί είμαστε φτωχοί σε πίστη, γιατί δεν ζούμε μέσα στο φως της μυστικής ημέρας. Εύκολο για τον π. Πορφύριο γιατί ζούσε μέσα στην μυστική ημέρα, δίπλα στην Παναγιά και τον γιο της.
Μέσα στον αυγινό τρόπο ζωής χωράνε όλοι οι άνθρωποι, ανεξάρτητα από την αμαρτωλότητά τους.
Διότι για όλους είναι ανοικτός ο δρόμος της μετάνοιας.
Δύο κατηγορίες ανθρώπων δεν χωράνε, οι αιρετικοί και οι μασόνοι. Οι αιρετικοί γιατί είναι αμετανόητοι και οι μασόνοι διότι έχουν πουλήσει την ψυχή τους στον διάβολο.
Ένας ύμνος λέει, (σε μετάφραση) «Ημέρα μυστική αναδείχθηκες Παρθένε, θαμβωτικά καταβρέχουσα όλους με φως και το φως αυτό είναι ο ίδιος ο Χριστός».
Μέσα στον αυγινό τρόπο ζωής ζεις πολλά θαυμαστά πράγματα. Εκείνο όμως που αποτελεί την μεγαλύτερη αποκάλυψη είναι πως η Θεοτόκος είναι η μητέρα της μεσιτείας. Στο Ευαγγελίο (Λουκάς Η΄ 40 – 56) έχουμε την ανάσταση της κόρης του Ζαείρου. Όλοι γνωρίζουμε την ιστορία ότι ο Ζάειρος παρακαλεί τον Χριστό για την κόρη του, γίνεται δηλαδή μεσίτης. Είναι κλασική περίπτωσις μεσιτείας και μάλιστα αποτελεσματικής, γιατί ενώ στο μεταξύ πεθαίνει η κόρη, ο Χριστός πηγαίνει στο σπίτι και την ανασταίνει «η παις εγείρου και ανέστη η κόρη παραχρήμα». Εδώ και μεσιτεία έχουμε και ανταπόκριση.
Αυτό δείχνει πως ο Χριστός δέχεται την μεσιτεία, και την τιμά και την επιβραβεύει. Το ερώτημα είναι, εφόσον ο Χριστός δέχεται την μεσιτεία ενός απλού ανθρώπου, γιατί να μην δεχθεί την μεσιτεία της Παναγίας που είναι μάνα του.
Τα λέμε αυτά για τους αιρετικούς που αρνούνται την μεσιτική δύναμη της Παναγίας, αρνούνται να πουν «Θεοτόκε Παρθένε, πρέσβευε υπέρ ημών». Την στιγμή που η μεσιτεία έχει τέτοια δύναμη που ανασταίνει και νεκρούς. Ερχόμαστε στον πατέρα του σεληνιαζομένου νέου. Πηγαίνει στον Χριστό και λέει: «Κύριε ελέησόν μου τον υιόν ότι σεληνιάζεται και κακώς πάσχει κ.λπ.». Ο Χριστός είπε και έφεραν τον νέο μπροστά του και τον θεράπευσε αμέσως. Ο πατέρας του σληνιαζόμενου μεσιτεύει για την θεραπεία του γιου του. «Ελέησόν μου τον υιό». Ο Κύριος ακούει τον πατέρα και θεραπεύει τον γιό. Κλασική περίπτωση αποτελεσματικής μεσιτείας. Ο Κύριος ο μόνος μεσίτης προς τον Θεό, δέχεται την μεσιτεία του ανθρώπου που γίνεται με πίστη και ικανοποιεί το αίτημά του.
Στην περίπτωση του εκατόνταρχου ο Χριστός του λέει ότι θα πάει σπίτι του να θεραπεύσει τον δούλο του. Και. Ο εκατόνταρχος δεν νοιώθει άξιος να δεχθεί στο σπίτι του τον Κύριο, γι’ αυτό λέει: «Κύριε, ειπέ λόγο και ιαθήσεται ο παις μου». Και λέει ο Χριστός «ύπαγε, και ως επίστευσες γενηθήτω σοι και ιαθη ο παις από της ώρας εκείνης». Παρακαλεί και μεσιτεύει ο εκατόνταρχος και θεραπεύεται ο παις.
Δεκτή και αυτή η μεσιτεία. Επίσης η περίπτωση της Χαναναίας. Δεν μεσίτευε απλώς, δεν παρακαλούσε, έκραζε από τον πόνο για την δαιμονισμένη κόρη της. «Ω γύναι, μεγάλη σου η πίστις γενηθήτω σοι ως θέλεις» ήταν η απάντηση του Κυρίου. Η μάνα παρακαλεί, η κόρη θεραπεύεται.
Κλασική και αποτελεσματική περίπτωση μεσιτείας έχουμε με την Παναγία στον γάμο της Κανά.
Ο Χριστός μετέχει στον γάμο και τον αγιάζει, το κρασί ρέει άφθονο αλλά σε κάποια στιγμή σώνεται.
Η Παναγία πηγαίνει στον γιο της και λέει: «οίνον ουκ έχουσι». Μεσιτεύει γι’ αυτούς που την ώρα αυτή έχουν ανάγκη από κρασί. Ο Χριστός δέχεται την μεσιτεία της μάνας του και κάνει το νερό κρασί και μάλιστα καλύτερο από αυτό που έπιναν μέχρι εκείνη την ώρα.
Το ότι έκανε ο Χριστός το νερό κρασί δείχνει ότι αποδέχεται την μεσιτεία, τιμά την μάνα του και της ανοίγει το δρόμο για μελλοντικές μεσιτείες επίγειες και επουράνιες, που δεν τις κατέγραψαν τα Ευαγγέλια, γιατί δεν αποτελούν δόγματα αλλά κηρύγματα.
Αλλά τις μαρτυρούν οι άγιοι και η Θεοτοκολογική παράδοση της Εκκλησίας. Ο Χριστός κάνει το νερό κρασί όταν πλέον έχουν αδειάσει τα δοχεία του κρασιού.
Όταν αδειάζει το κρασί του κόσμου τότε ανοίγει τα βαρέλια του ο Θεός. Τιμά την μυστική διάσταση του γάμου και το κρασί γίνεται καλύτερο και μεθυστικότερο γι’ αυτό ο απόστολος Παύλος λέει για το γάμο «Μέγα μυστήριο».
Πράγματι είναι μέγα αυτό το μυστήριο διότι συμβαίνουν φοβερά πράγματα τα οποία δεν τα έχουμε νοιώσει και δεν έχουμε καταλάβει τι χάνουμε.
Ο Χριστός ο ίδιος παρακινεί τους ανθρώπους να μεσιτεύουν για τους άλλους και μάλιστα κάτι αληθινά θεϊκό, να μεσιτεύουν για τους εχθρούς τους. «Προσεύχεσθε υπέρ των επηρεαζόντων και διωκόντων υμάς». Προσευχή για τους άλλους και μάλιστα για τους διώκτας μας. Αυτό είναι κλασική περίπτωση μεσιτείας. Είναι οι διώκτες μας, εμείς πουμεσιτεύουμε και ο Χριστός που δέχεται την μεσιτεία.
Στην Αποκάλυψη είναι οι 24 πρεσβύτεροι οι οποίοι «έπεσαν ενώπιον του αρνίου, έχοντες έκαστος κιθάρα και φιάλας χρυσάς γεμούσας θυμιαμάτων αι εισί αι προσευχαί των αγίων». Οι 24 πρεσβύτεροι γονάτισαν προστά στον Χριστό. Κρατούσαν στα χέρια τους χρυσάφι, κάτι πολύτιμο. Και αυτές οι φιάλες ήταν γεμάτες από θυμιάματα και τα θυμιάματα εκπροσωπούν τις προσευχές των αγίων. Δηλαδή είναι οι μεσιτείες των αγίων, προς τον Θεό. Και ο Θεός τις δέχεται και μάλιστα σαν κάτι πολύτιμο και ευωδιαστό.
Α Άγιος Ανδρέας ο δια Χριστόν σαλός, όπως γνωρίζουμε ανηρπάγη στους ουρανούς και ζήτησε από τον άγγελο που τον ξεναγούσε στον Παράδεισο να δει την Παναγιά.
Ο άγγελος του είπε ότι η Κυρία Θεοτόκος δεν ήταν εκεί. Περιέρχεται όλο τον κόσμο και βοηθάει όσους επικαλούνται το όνομα τουτ Μονογενούς Υιού και Λόγου του Θεού και το πανάγιο όνομά της. Φανταζόμαστε την αγάπη της για τον άνθρωπο, ως και τον Παράδεισο εγκαταλείπει για χάρι μας. Δεν αρκέσθηκε στην εξασφάλιση μιας θεσούλας, αλλά κινείται μεταξύ ουρανού και γης επιδιώκοντας με την μεσιτεία της, την εξασφάλισης μιας θέσης στον Παράδεισο για μας τους ανάξιους. Δεν μεσιτεύει μόνο, κινείται, βοηθάει, θέλει να σωθούμε.
Η Παναγιά είναι μεγάλη δύναμη την οποία πρέπει να την βάλουμε στην ζωή μας, αλλά πολύ κοντά στην καρδιά μας.
Υπάρχει το ερώτημα: Πως είναι η Παναγιά μεσίτρα, αφού ο Παύλος λέει ότι «εις μεσίτης μεταξύ Θεού και ανθρώπων, ο Χριστός». Ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς λέει, ότι όπως ο Χριστός ήλθε σε μας δια της Θεοτόκου, έτσι και εμείς θα πάμε σ’ Αυτόν δια της Θεοτόκου, δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Εκείνος χρησιμοποίησε την σκάλα του Ιακώβ για να κατέβει στην γη, και εμείς έχουμε στην διάθεσή μας την ίδια σκάλα για ν’ ανεβούμε στον ουρανό. Αυτή η σκάλα κάνει την ανάβαση στον ουρανό προσιτή, πραγματοποιήσιμη δεν χρειάζονται υπερφυσικές δυνάμεις, ούτε φτερά.
Χρειάζεται ανοδική διάθεση και συνεχής προσπάθεια. Κάθε μέρα και ένα σκαλί, ο καθένας κατά τις δυνάμεις του. Η σκάλα – Παναγιά βγάζει την σωτηρία από τα πλαίσια του υπερφυσικού και εντάσει μέσα στα ανθρώπινα μέτρα. Εντελώς δυνατή είναι η ανάβαση μιας σκάλας, εντελώς δυνατή είναι και η σωτηρία.
Αλλά η μεσιτεία της Παναγιάς δεν είναι μεστιεία θυτήριος και λυτρωτική, αλλά μεσιτεία δεήσεως και Μεσίας.
Υπάρχει διαφορά διότι «εις Μεσίτης Θεού και ανθρώπων, άνθρωπος – Χριστός Ιησούς». Η μεσιτεία του Χριστού είναι οντολογική, είναι η ενανθρώπισή του.
Ένας Θεάνθρωπος υπάρχει. Υπάρχει ο Θεός κατεβαίνει στην γη, του δανείζει σάρκα η Παναγία και γίνεται Θεάνθρωπος. Αυτό τώρα πλέον είναι μία πραγματικότητα ιστορική. Ένας είναι ο Θεάνθρωπος ο οποίος είναι μεσίτης και Θεός και άνθρωπος. Ο ίδιος είναι η μεσιτεία.
Στέκεται ανάμεσα στον Θεό και τον άνθρωπο, αυτό θα πει μεσίτης, και αποτελεί διαρκή οντολογική, πραγματική και ορατή ένωση του Θεού με τον άνθρωπο.
Και η μεσιτεία του γίνεται προς τον Θεό μόνο, και είναι θυτήριος γιατί θυσιάστηκε , και λυτρωτική γιατί μας λύτρωσε. Ενώ της Παναγίας είναι δεήσεως και ικεσίας και είναι μόνο προς τον Χριστό. Η Θεοτόκος είναι η μεσίτρα προς τον Υιόν, ο Χριστός είναι μεστίτης προς τον Πατέρα. Και το Άγιο Πνεύμα μεσιτεύει υπέρ ημών «στεναγμοίς αλαλήτοις».
Στο βιβλίο για τον Άγιο Ανδρέα τον δια χριστόν σαλόν γράφει ότι όταν βρέθηκε στους ουρανούς, παραμέρισε το παραπέτασμα και είδε στο αχανές αυτό ύψος που «καταπλήσσει κάθε νου και κάθε διάνοια, θρόνο φοβερό και υπερυψομένο». Κανείς δεν τον κρατούσε, κρεμόταν μετέωρος. Από μέσα έβγαιναν φλόγες πιο λευκές και από το χιόνι. Και πάνω στον θρόνο άστραφτε ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός. Αυτός ο πύρινος θρόνος ήταν η Θεοτόκος. Τι είναι η Παναγία για μας τώρα που η γέννηση είναι πλέον γεγονός; Είναι πύργος προστασίας, είναι κάστρο, προπύργιο, χώρος προστασίας όσων βρίσκονται κοντά της. Η Παναγία είναι χρυσοπλακώτατος πύργος, υποδηλώνει ότι η Παναγιά είναι το ανεκτίμητης αξίας υλικό που αποτελεί την πολύτιμη πρώτη ύλη με την οποία χτίζεται το κάστρο της προστασίας των ανθρώπων.
Είναι και ασφάλεια, δωδεκάτειχος πόλις, πόλη με δώδεκα τείχη. Καταλαβαίνουμε πόσο μεγάλη είναι η απόσταση από εκεί που είναι το σκοτάδι, ο διάβολος, από εκεί που είναι η Παναγία. Είναι χώρος υψίστης προστασίας.
Να μη ξεχνάμε να κρατάμε πάντα το φουστάνι της Παναγιάς. Όπως ένα παιδί νοιώθει προστασία όταν κρατάει το φουστάνι της μάνας του, έτσι νοιώθουμε πολύ περισσότερο προστατευμένοι όταν κρατιόμαστε από το φουστάνι της Παναγιάς, όταν είμαστε κοντά στην Παναγιά. Είμαστε μακριά από τον διάβολο και μέσα στο φως.
Είναι και ηλιοστάλακτος θρόνος, θρόνος φτιαγμένος από στάλες ηλίου. Θρόνος για τον γιο της τον Χριστό. Είναι η καθέδρα του Βασιλέως. Θρόνος αρμόζει στον Θεό και καθέδρα που αρμόζει στον Βασιλιά άνθρωπο. Ο Θεός και ο άνθρωπος κάθονται μαζί στην ποδιά της Παναγιά μας. Ολόκληρο το μυστήριο της συγκατάβασης του Θεού, το χωράει μέσα σε μια αγκαλιά, της Μητέρας του Θεανθρώπου. Η Παναγιά είναι ταυτόχρονα και θρόνος λαμπρός για τον Θεό και κάθισμα ταπεινό για τον άνθρωπο. Η Θεοτόκος όρθρος φαεινός, μπαίνει στην ζωή μας και φέρνει το φως της αυγής που είναι φως σωτηρίας. Κατόπιν, μας φέρνει κοντά στον ήλιο, τον Χριστό που είναι ο άρχοντας της μυστικής ημέρας, που είναι η μυστική ημέρα.
Μέσα στην μυστική ημέρα, δύο ακούραστοι μεσίτες αγρυπνούν μέσα στους αιώνες παρακαλώντας για την σωτηρία μας. Ο ένας είναι ο Χριστός, ο μόνος μεσίτης μεταξύ Θεού και ανθρώπων, και η άλλη είναι η Θεοτόικος η μεσίτρια μεταξύ Χριστού και ανθρώπων.
Ο Χριστός κατά την Ανάληψή του στους ουρανούς είχε ανοιχτά τα χέρια του σε σχήμα ικεσίας προς τον Θεό. Η Παναγιά κατά την Ανάληψή της στους ουρανούς είχε ανοιχτά τα χέρια της σε σχήμα ικεσίας προς τον Χριστό. Γιος και μάνα μεσιτεύουν αδιάλειπτα μες στους αιώνες για την σωτηρία του ανθρώπου.
Μετά την μυστική ημέρα είναι ο χρυσοπλακώτατος πύργος, είναι η Παναγιά χρυσάφι και δόξα.
Πόσο λαμπρή είναι η Παναγιά, μόνο συγκριτικά μπορούμε να το καταλάβουμε, αν και η Παναγιά είναι έξω από κάθε σύγκριση.
Ο Άγιος Νικόδημος ο αγιορείτης λέει, ότι ένας άγγελος είναι λαμπρός όσο ένας ήλιος. Η Θεοτόκος είναι λαμπρότερη απ’ όλους τους αγγέλους. Λαμπρότερη από όλους τους ήλιους, γνωστούς και αγνώστους.
Είναι λαμπροτέρα «λαμπηδόνων ηλιακών».
Λαμπροτέρα των Σεραφείμ, Χερουβείμ, λαμπροτέρα από κάθε λαμπρότητα ανθρώπινη και ουράνια.
Είναι πλατυτέρα των ουρανών, έκανε το αχώρητο χωρητό, χώρεσε τον Θεό που είναι άπειρος.
Πρέπει να διαμορφώσουμε μία Θεοτόκο καρδιάς στην ύπαρξή μας. Ο Απόστολος Παύλος λέει ότι πρέπει ν’ αγωνιζόμαστε «έως ου μορφωθή εν ημίν Χριστός».
Αλλά για να μορφωθεί μέσα μας ο Χριστός, πρέπει να έχουμε και την Παναγία μέσα στην καρδιά μας.Η Θεοτόκος καρδία είναι μία Θεοτόκος μέσα μας.
Γράφει: Γεώργιος Σουρέλης 23-11-99
Πηγή: Από το αρχείο της Ο.Χ.Γ.
Τι σημαίνει: Μαρία - Θεοτόκος - Παναγία
Ασφαλώς δεν είναι γνωστό σε πολύ κόσμο το τι σημαίνει το όνομα Μαρία, και το οποίο είναι το καθ' αυτό όνομα που της δόθηκε αρχικά, και που αναφέρεται στην Καινή Διαθήκη και δεν της δόθηκε τυχαία.
«Το πανσεβάσμιον και κεχαριτωμένον όνομα της Μαρίας προσφυέστατα και αρμοδιώτατα εδόθη εις την αειπάρθενον Θεοτόκον κατά πρόγνωση και βουλή Θεού, παρά του οποίου παρά του οποίου ήταν ωρισμένη να γίνη Μητέρα Αυτού. Σημαίνει δε το όνομα Μαρία: Παντοδυναμία, τουτέστιν εκείνη η οποία ήνωσε τα δύο άκρα αντικείμενα Θεό και άνθρωπο. Ακόμη σημαίνει Σοφία, η οποία βρήκε τον τρόπο δια να ενώση δύο φύσεις σε μια υπόσταση, χωρίς να συγχύση τα ιδιώματα των φύσεων. Και τρίτον σημαίνει Αγαθότης, ήτοι χάρις, η οποία εθεοποίησε την ανθρώπινη φύση και ανεβίβασε αυτή υπεράνω των ουρανίων δυνάμεων. Αυτά τα τρία περιέχει το όνομα Μαρία. Δόθηκε διότι έμελλε να υπηρετήσει το μυστήριο της ενσάρκου οικονομίας.
...» Το όνομα Μαρία παράγεται από το εβραϊκό Αϊός το οποίο δηλοί Κύριος και ερμηνεύεται Κυρία διότι, ως Μήτηρ Θεού κυριεύει και εξουσιάζει ουράνια και επίγεια κτίσματα. Έχει δε την κυριότητα της δυνάμεως επειδή το θεμέλιο της κυριότητος είναι η δύναμις».
(Αγ. Νικοδήμου Αγιορείτου, στην ερμηνεία της ενάτης ωδής της Παρθένου).
Πηγή:enoriaka.gr
Θεοτόκος
Το καθ' εξοχήν θεολογικό όνομα της Μητέρας του Θεού είναι Θεοτόκος. Δι αυτό έγινε λόγος σ' όσα αναφέρθηκαν. Εδώ χρονολογικά πότε δόθηκε αυτό στη Μητέρα του φωτός.
«Θεοτόκον ωνόμασαν την Παρθένον Πατέρες προ της Γ' Οικουμενικής Συνόδου. Στη δε Σύνοδο αυτή εδιωρίσθη το πρώτον να καλείται Θεοτόκος η Παρθένος Μαρία. Ακόμη η Σύνοδος αύτη την γλυκυτάτην ταύτην της Παρθένου προσηγορίαν επικυρώσασα, ως όρον δογματικόν εις πάσαν την οικουμένην παρέδωσε. Πρώτος γαρ ο Ωριγένης Θεοτόκον την Παρθένον εκάλεσε... Ο δε Αλεξανδρείας Κύριλλος, γράφων προς Νεστόριον λέγει, ότι και ο Μέγας Αθανάσιος Θεοτόκον αυτήν και ωνόμασε και ωμολόγει».
(Πηδάλιον Εκκλησίας σ. 168)
Παναγία
Το προσφιλέστατο όνομα της Παναχράντου Δέσποινας είναι χωρίς άλλο το «ΠΑΝΑΓΙΑ». Πότε ιστορικά έλαβε αυτή την προσωνιμία η Παρθένος;
«Αποδίδεται εις την Θεοτόκον και σταθεροποιείται δι ατυήν η προσωνυμία «Παναγία». Ταύτην γνωρίζει ως επικρατούσαν πλέον κατά τον Ε' αιώνα ο Βασίλειος Σελευκείας (P.G. 85 425). Βραδύτερον κατά τον Ζ' αιώνα, ο Ανδρέας Κρήτης αποκαλεί επιμόνως την Άχραντον «αγιωτέραν των αγίων» (P.G. 97 2108).
Το όνομα πλέον Παναγία υπερίσχυσε, ταυτίστηκε με την ιερά μορφή και προσωπικότητά της. Το πόσο έχει το όνομα Παναγία επικρατήσει στο Χριστεπώνυμο πλήρωμα, φαίνεται κυρίως στις δυσκολίες της ζωής, και μάλιστα σε ξαφνικούς κινδύνους, όπου αυθόρμητα προέρχεται εκ των έσωθεν το όνομα «Παναγία μου». Σ' αυτές τις περιπτώσεις ούτε μάνα μου, ούτε, ούτε, όλα τότε δεν μετρούν υποχωρούν. Πώς συμβαίνει αυτό σε μικρούς και μεγάλους; Μήπως οι πολέμιοι οι ολιγόπιστοι οι είρωνες της πίστεως μπορούν να μάς πουν πώς το όνομα της Παναγίας στις φουρτούνες της ζωής σε πολλούς ανθρώπους εκτοπίζει κάθε άλλο προσφιλές όνομα; Ασφαλώς η Παναγία δεν επέβαλε να την επικαλούνται, αυτό είναι θέμα επιλογής και αυθορμήτου ψυχικής ανάγκης των πιστών, που το αλάνθαστο ψυχικό τους κριτήριο, τους πληροφορεί, ότι απ' Εκείνη, θα έλθει η δύναμη η βοήθεια. Αλλά γιατί; Διότι έχει όλη τη Χάρη του Θεού για παροχή βοηθείας σε ώρες κινδύνου που άλλες δυνάμεις, πρόσωπα, δεν δύναται να προσφέρουν. Διάχυτο πλέον τούτο ότι η θεία δύναμις παρέχεται μέσω της Παναγίας. Βέβαια, το πότε κανείς λαμβάνει και σ' αυτές τις ώρες του κινδύνου είναι αστάθμητο. Έγινε λόγος γι' αυτό.
Από το βιβλίο
Σαράντα Εικόνες της Παναγίας
Αρχιμ. Νεκταρίου Ζιόμπολα
Σύντομη βιογραφία της Παναγίας μας
Μπρος στην Αγια μορφή της πιο γλυκιάς μάνας του κόσμου, αυτές τις ημέρες της περισυλλογής και της αναζήτησης, τις ημέρες του «Πάσχα του Καλοκαιριού», κάθε ψυχή με ευλάβεια και ταπείνωση αλλά και ολόκληρο έθνος, που πολλές φορές «εκ παντοίων κινδύνων ελευθέρωσε», καταθέτουν την προσευχή τους και την παρακαλούν να κλίνει στις δυσκολίες και στα προβλήματα που κυκλώνουν τον άνθρωπο. Με την πίστη και την πεποίθηση ότι αυτή αδιάλειπτα μεσιτεύει προς τον φιλάνθρωπο Θεό να συντρέχει τον άνθρωπο στους κινδύνους και στις ανάγκες του.
Το πρόσωπο της Θεοτόκου αποτέλεσε αντικείμενο εμπιστοσύνης, τιμήθηκε και υμνήθηκε όσο κανένα άλλο στο Θρησκευτικό χώρο. Γιατί ως Μάνα γνωρίζει τον καημό κάθε μάνας, ως γυναίκα γεμάτη από συναισθηματισμούς ανταποκρίνεται στο σπαραγμό κάθε χειμαζόμενης ψυχής.
Η ζωή της Θεοτόκου ήταν μια συνεχής μεταβολή, μεταβολή από τα κρείττω στα χείρω: Γεννήθηκε στη Ναζαρέτ της Παλαιστίνης, 3 ετών παρεδόθη στο Ναό των Ιεροσολύμων, σε ηλικία 16 ετών μνηστεύθηκε τον Ιωσήφ, σε ηλικία 49 ετών ανελήφθη ο Κύριος και σε ηλικία 60 ετών εκοιμήθη. Προαισθάνθηκε το τέλος της και όρισε ως τόπο ταφής της τη Γεθσημανή και μετά τριημέρου δεν ανευρέθη. Κατάγεται από βασιλική γενιά και ζει τη σύντομη ζωή της μέσα στην ασημότητα, συλλαμβάνει κατά τρόπον υπερφυσικό και γεννά με ωδίνες σε μια σπηλιά. Γεννάει το βασιλιά του Σύμπαντος και τον βλέπει χωρίς κάλλος στο Σταυρό κρεμασμένο ως κοινό κακούργο, αγαπά τους ανθρώπους και προσεύχεται συνέχεια γι' αυτούς και αυτοί βλασφημούν το πανάγιο όνομά Της.
Κι αν οι άνθρωποι την πίκραναν και την πικραίνουν τόσο πολύ αυτή παραμένει κοντά στον άνθρωπο.
Καταφύγιο η ματιά της, ανακούφιση η μορφή Της, η μητέρα για τα ορφανά, παρηγοριά για τους θλιβόμενους, η προστάτιδα για τους αδικημένους, η τροφή για τους φτωχούς, η γιατρειά για τους αρρώστους, η ελπίδα για τους απελπισμένους, το καταφύγιο για τους κινδυνεύοντες.
Η Παναγία για εμάς τους Έλληνες, περισσότερο από Θεοτόκο, από Υπεραγία, από Υπερμάχω Στρατηγό, από ένα πρόσωπο, είναι η μεγάλη Μάνα μας, γιατί είναι το αποκούμπι μας.
Σ' αυτήν καταθέτουμε τις ευαισθησίες μας και τους καημούς μας. Εκείνης το όνομα φέρνουμε αβίαστα στα χείλη μας κάθε φορά που καλούμαστε ν' αντιμετωπίσουμε κινδύνους, προβλήματα, να ξεπεράσουμε τις ανασφάλειές μας.
Είναι η Μάνα μας γιατί σ' αυτήν ακουμπάμε και παρακαλούμε γιατί είμαστε σίγουροι πως θ' ακούσει, όπως ακούει η κάθε μάνα την παράκληση των παιδιών της.
Είναι η καταφυγή μας στους πειρασμούς, η ειρήνη στον πόλεμο των παθών, είναι το φως στο σκοτάδι των θλίψεων και των δοκιμασιών που βασανίζουν τις ψυχές μας, η προστασία και η σκέπη της ζωής μας.
Εκείνη γεμίζει την καρδιά μας με χαρά και ευφροσύνη που μας έσωσε από το θάνατο και τη φθορά, γιατί γέννησε το νικητή του θανάτου. Η μητρική Της ιδιότητα είναι εκείνη που την καθιστά ικανή να πρεσβεύει μετά παρρησίας στον Υιό και Θεό Της, μεταφέροντας στο Θρόνο Του τις δικές μας ικεσίες και παρεκκλίσεις.
Το όνομά της είναι στα χείλη κάθε χριστιανού.
Παναγία φωνάζει η μάνα, όταν κινδυνεύει το παιδί της.
Παναγία μου όταν η γη σείεται.
Παναγία μου κάθε ώρα για κάθε λόγο, με λόγο ευχαριστήριο ή ικετευτικό απ' όλους τους χριστιανούς.
Η μορφή της κλείνεται στην ψυχή και γίνεται ανθρακιά που συντηρεί την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.
Γίνεται δύναμη που κάνει παράλυτους να στεριώσουν - αρρώστους να γιαίνουν - απελπισμένους να αναθαρρούν - καταπονημένους να αγωνίζονται - χαμένους να ξαναβρίσκουν τον εαυτό τους.
Η αγάπη του κόσμου την κατακόσμησε με μοναδικά σε έμπνευση και καλλιέπεια επίθετα και της προσέδωσε μορφές εξαιρετικές, στις οποίες αποτυπώνονται οι ενδόμυχες αναζητήσεις του ανθρώπου. Από όλες όμως αυτές υπάρχει μια μορφή που αποδίδει την ιστορία του κόσμου. Είναι η Παναγία η Βρεφοκρατούσα, η Μάνα που εκφράζει το θεμέλιο της ζωής, την αιώνια δημιουργία, την ανανέωση και την ελπίδα.
http://www.servitoros.gr/avlida/view.php/22/368/
Η ζωή της Παναγίας μετά την ανάληψη του Κυρίου
Ήρθε η ώρα που οι Απόστολοι θα διασκορπίζοντο στη γη για να κηρύξουν το Ευαγγέλιο. Όμως για το που θα πήγαινε ο καθένας, θα έριχναν κλήρο. Έβαλαν κλήρο και για την Παρθένο. Ο κλήρος έδειξε για Αυτή την μακρινή χώρα των Ιβήρων. Το δέχθηκε. Και ετοιμάζονταν. Όμως ο Υιός της είχε άλλο σχέδιο. Της παραγγέλνει με τον αρχάγγελο Γαβριήλ : «Μη πας στην Ιβηρία. Μη φεύγεις από την Ιουδαία. Πήγαινε προ στιγμή στη χερσόνησο του Άθω.» (τότε κατοικείτω από ειδωλολάτρες).
Ενώ το είχε «χωνέψει», πως θα πήγαινε στην Ιβηρία, τώρα αλλάζει τα σχέδια. (Τόσο εύκολα…) Ξεκίνησε με τον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο για τον Άθω (σήμερα Άγιον Όρος) . Καθώς έμπαινε στο λιμάνι (πάντα κατά την παράδοση) έγιναν τέρατα και σημεία.
Τα δένδρα, τα σπίτια και η κορυφή του Άθω, προσκυνούσαν την μεγάλη επισκέπτρια.
Το μεγάλο άγαλμα του Δία, που στέκονταν στην κορυφή, έπεσε στο γκρεμό, κάνοντας μεγάλο κρότο. Έγινε συντρίμμια.
Τα άλλα αγάλματα εκραύγαζαν : «Άνδρες του Απόλλωνος πηγαίνετε στο λιμάνι του Κλήμεντος. Προϋπαντήστε την Μαρία, τη Μητέρα του Θεού». Ευθύς τα αγάλματα αυτά εκονιορτοποιήθησαν. (Ήδη ο Υιός της ετοίμασε το έδαφος για πνευματική σπορά). Τρόμος κυρίευσε τους κατοίκους. Κατέβηκαν στο λιμάνι. Υποδέχτηκαν με δέος την Μητέρα του Κυρίου. Και άκουσαν από το πανάγιο στόμα της το μήνυμα της σωτηρίας.
Η Θεοτόκος ευχαρίστησε τον Κύριο και τον παρακάλεσε :
- Να προστατεύει τον τόπο αυτό μέχρι της συντέλειας του αιώνος από αοράτους και ορατούς εχθρούς. Και να του χαρίζει όλα τα αγαθά.
Και ο Υιός της της απάντησε :
- Ότι μου ζήτησες θα γίνει. Αρκεί να φυλάττουν τις εντολές μου. Από τώρα και στο εξής ο τόπος αυτός θα είναι δικός σου. Θα είναι το περιβόλι σου και λιμάνι σωτηρίας.
α. Τόπος διαμονής
Μετά τον Άθω γύρισε στα Ιεροσόλυμα. Εγκαταστάθηκε στην Γεθσημανή, στην περιοχή Σιών. Κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό έμεινε στο υπερώον (λόγος Β’ εις Κοίμηση κεφ. 4). Έμεινε εκεί μέχρι την κοίμηση της. Περίπου είκοσι χρόνια.
β. Το παρουσιαστικό της.
Αγαπούσε τη λιτή και μονόχρωμη ενδυμασία. Συνηθισμένη φορεσιά της ήταν η «εσθήτα» (πανωφόρι) και η ζώνη.Είχε ανάστημα κανονικό.Το πρόσωπο της είχε χρώμα ωρίμου σταριού.Είχε ξανθά μαλλιά, και μάτια.
Κατά τον Πιλάτο, ήταν η πιο όμορφη γυναίκα του κόσμου.
γ. Η ασκητική της ζωή.
Η εις ουρανούς ένδοξη Ανάληψη του υιού της, έγινε αφορμή να αυξήσει την ασκητική της ζωή.Συγκεκριμένα :
Ξενυκτούσε στην προσευχή! Και δεν προσευχόταν όρθια ή γονατιστή. Χρωμάτιζε την προσευχή της με τις επίμονες γονυκλισίες (μετάνοιες). Έκανε τόσες πολλές μετάνοιες, ώστε στα άγια γόνατα της σχηματίστηκαν «κόμποι», όπως της γίδας . Το δε μάρμαρο που ακουμπούσαν τα γόνατα της,… βαθούλωσε!!!
Κατακουρασμένη κοιμόταν χάμω για λίγο. Έχοντας σαν στρώμα μια πέτρα.!!
Και στη νηστεία ήταν εξίσου αυστηρή. Την τηρούσε πάντα με ακρίβεια και αυστηρότητα.
Νηστεία αγρύπνια προσευχή ήταν το τρίπτυχο της πνευματικής ζωής της.
δ. Η κοινωνική της δραστηριότητα.
Ήταν φιλόξενη. Υποδεχόταν και περιποιόταν τους ξένους με πλατειά καρδιά.
Έκανε ελεημοσύνες.Έτρεχε στα ορφανά, στις χήρες, στους καταπονημένους, στους θλιβομένους. Η μεγάλη της ευσπλαχνία, ράγιζε και τις πέτρινες ψυχές.
Τα προβλήματά τους ήταν και δικά της προβλήματα. Περισσότερο δικά της. Την πυρπολούσαν. Δεν την άφηναν να ησυχάσει.
Έβγαζε δαιμόνια. Θεράπευε αρρώστους.
ε. Την σέβονταν οι πάντες.
Είχε τόσο πολύ εξαϋλωθεί από την υπερβολική της άσκηση, ώστε φαινόταν πως δεν είχε πιά σάρκα! Είχε τέτοιο φωτεινό πρόσωπο, τέτοια επιβλητική μορφή, ώστε και μόνο η παρουσία της συγκλόνιζε! Γι αυτό παρόλο, που κατοικούσε εκεί που πριν από λίγο καιρό οι Ιουδαίοι σταύρωσαν το παιδί της, την σέβονταν οι πάντες. Όχι μόνο οι δικοί της και οι γνωστοί της, αλλά και αυτοί οι εχθροί του Χριστού!
Από το βιβλίο του Αρχιμανδρίτου
Βασιλείου Μπακογιάννη
“Χαίρε Κεχαριτωμένη”
